Итке табыну ғаламның барлық дерлік мәдениеттерінде бар. Ит – қазақ мәдениетіндегі киелі жануар және көшпенді қазақтың жеті қазынасының бірі.
Ежелгі заманнан бері Еуразиялық ойкуменаға екі түпнегіздегі ит түсінігі тән: бабатек /ататек және қайтыс болғандардың (әсіресе балалардың) жандарын о дүниеге жетелеуші делдал/жолсерік. Бұл жануардың бірнеше семантикалық мағыналары ерекшеленеді: рух тұлғасы, демиург, жұмысшы және күзетші, ит-жан және т. б. Қазақтар әлемінің мифопоэтикалық көрінісінде ит Жоғарғы сотта куәгер және қорғаушы болып табылады, сондықтан оған ғұрыптар мен рәсімдерде белгілі бір рөл берілген. Иттің тірілер әлемі мен өлілер әлемі арасындағы делдалдық қызметтері босану рәсімінде көрініс табады. Қазақтар адамның алғашқы киімін «иткөйлек» деп атаған, ол ең көне және жоғалған итке табынушылықпен байланысты: 40 күнге дейінгі нәресте «басқа әлемге тиесілі» болып саналады.
Ит «ит ырылдатар» сияқты ежелгі әдет-ғұрыпта да кездеседі, яғни баласыз әйелдің итке тамақ беруі және т. б. Ертеде иттердің үруіне сәуегейлік жасау да танымал болған.
Қазақтың дәстүрлі мәдениетіндегі ит культі архаикалық дәуірден бастап күрделі өзгерістерге ұшырады. Ол әртүрлі шежірелік мифтер, бір-бірінен бөлек сарындар-бейнелер мен белгілі бір нақты рәсімдер мен ғұрыптар тізбегі аясында «оқылады».
«Ит құйрық» өрнегі S-тәрізді фигураның қалыңдатылған нұсқасы немесе ілгекке ұқсайтын геометриялық фигура ретінде бейнеленген. Оның дәстүрлі қазақ бұйымдарының безендірілуінде қолданылуы ит таңбаларының ассоциативті қатарынан бастау алады. Бұл өрнек жақындықты, сенімділікті білдіреді деген нұсқа бар, мысалы, бұл ою-өрнек ер-тоқымға қолданылған.
